Eliene: Eten, voor veel mensen een normaal iets. Het hoort erbij, dagelijks, net als slapen en ademen. Met de feestdagen is dit zelfs een belangrijk onderdeel, een verbindende factor. Maar wat als je niet of niet goed kunt eten?
Als de feestdagen naderen zie je allerlei mooie en lekkere reclames op tv voorbij komen. Knus eten met elkaar rondom een grote gevulde en feestelijk versierde tafel aan het diner, reclamefilmpjes met de meest heerlijke gerechten en ook in tv programma's wordt er uitgebreid aandacht aan besteed.
Ruim voor de feestdagen liggen er al peper- en kruidnootjes in de schappen, en allerlei lekkere kransen waar je een suikerkick van krijgt. De schappen liggen overvol, heerlijk! Oud en nieuw, de oliebollen en appelbeignets rollen je tegemoet. We komen met de feestdagen tezamen en eten en drinken met elkaar wat lekkers bij het diner, kerstontbijt of de nieuwjaarsborrel.
Er is een groep mensen waarbij dit niet vanzelfsprekend is. Waarbij de feestdagen zelfs een lastige tijd kan zijn. Een confronterende of verdrietige tijd.
Ik ben van origine banketbakker en hobbykok, samen met mijn man maakte ik de meest lekkere gerechten. We hebben zelfs een kookboek gemaakt voor mijn zus, met eigen recepten en foto's. Inmiddels kookt hij alweer een hele tijd alleen en kom ik alleen in de keuken als hij echt vraagt of ik even wil helpen. Vaak met iets snijden, want dat kan ik snel, en net zo snel ben ik weer weg ;)
Ik moet eerlijk bekennen, mijn gevoel voor eten ligt dichterbij haat dan liefde. Zodra ik hoor dat we kunnen eten voel ik de angst al in mijn keel. Bij alles wat ik eet ben ik blij als het via de normale weg, mijn stoma dus, weer naar buiten komt. Bij elke hap ben ik hiermee bezig. Binnen een paar uur weet ik of het mis is of niet. En bij alles wat ik eet heb ik pijn, dat is ook al niet bevorderend om ervan te kunnen genieten. Ik zie eten als noodzaak, een moetje. Je moet eten om te overleven. Ik mis het genieten, en dat maakt me wel verdrietig.
De afgelopen 2 weken had ik bijna dagelijks een ileus, bij voeding dat eerst wel ging. Elke keer streep je weer iets van je lijstje dat niet meer kan en ben je voorzichtiger. Eten uitsluiten, nog kleiner snijden, nog meer tot prut koken en uiteindelijk door de blender.
Ik ben zo moe, een ileus is zo verschrikkelijk vermoeiend. Bij mij is dit vaak in de avond, waardoor ik grotendeels in de nacht niet slaap. Enorme buikpijn, krampen, kotsmisselijk en soms ook eten dat al in de darm zat en rechtsomkeert maakt, iew! Eenzame nachten zijn dit, waarin ik mijn man niet wakker wil maken zodat hij wel goed slaapt. Laxeermiddelen gaan erin, medicatie tegen misselijkheid, wat slokjes water en soms uiteindelijk een vrouwenkatheter en sleeve. In de hoop dat ik het zelf op kan lossen en niet weer naar de eerste hulp hoef. En de volgende morgen ben je een wrak, een fragiel wrak met buikpijn en een weeïg gevoel van binnen.
En dan heb je geen behoefte aan eten. Sterker nog, je gaat maaltijden overslaan want tja, dan krijg je er geen last van. Eten gaat je tegenstaan. En dat terwijl het zo'n grote liefde van me was!
Ik denk met weemoed terug aan de kerstdagen met mijn ouders en zus. Mijn moeder begon in de keuken met het voorbereiden van de gourmet en ik kwam al snel helpen, snijden en tegelijk voorproeven van de vele lekkere hapjes, salades en stokbrood. Of heerlijk uit eten naar ons favoriete sushi restaurant. BBQ'en in de zomer en uit eten met de familie. Ik mis vooral de groenten, die gaan gewoon niet. Alles wat slecht verteerd gaat niet. En bij de maaltijden slik en drink ik een berg medicijnen voor maag en darmen om er maar weer voor te zorgen dat mijn eten eruit komt.
Ik deelde mijn niet goed kunnen eten verdriet op onze besloten Facebookgroep en kreeg zoveel lieve reacties van andere stomadragers, maar ook heel veel herkenning. Vaak door verklevingen, maar ook door andere oorzaken is het eten lastig of lukt het niet meer. Zo fijn om dit te kunnen delen met mensen die het écht begrijpen. Je voelt je daardoor minder alleen.
Ik ben enorm blij dat het jaar op vloeibaar tot mijn operatie in Gent voorbij is. Waarbij ik zelfs de soep moest zeven, want bij elk velletje ging het mis. Ik kan nu weer een stuk meer eten dan toen. Ik geniet van wat wel kan, en probeer niet te kijken naar wat niet kan. Al mis ik wel die komkommer of stuk meloen met warm weer, een salade in de zomer en de boerenkool of andijvie stamppot in de winter. En spruitjes, mijn lievelings! Maar snoeptomaatjes gaan weer wel, en daar vreet ik me het schompes aan haha.
Stiekem had ik gehoopt dat ik na de operatie alles weer kon eten als voorheen, dat ik eten in mijn mond kon stoppen zonder de angst en tegenzin. Zonder dat het ergens in mijn darmstelsel bij een verkleving vast blijft zitten. Voor nu heb ik de diëtiste weer gemaild dat ik toch maar weer aan de drinkvoeding ga als aanvulling, een mega grote stap, maar het moet. En we blijven hopen op beter :)
Ik wil iedereen hele fijne feestdagen wensen. En aan de mensen die niet goed of niet kunnen eten: heel veel succes, je bent niet alleen!
Note: Niet of niet goed kunnen eten hoort niet automatisch bij een stoma. Ik heb enorm veel verklevingen, na veel operaties en in mijn geval ook nog een ernstige buikvliesontsteking die 8 dagen duurde voordat er werd ingegrepen, is alles verkleefd. Ik heb al een jaar op vloeibaar gezeten en werd uiteindelijk geopereerd in Gent omdat Nederland niet durfde, mijn darmen bleken toen gedraaid door de verklevingen. De eerste 13 jaar van mijn zakjesbestaan kon ik wel (bijna) alles eten met mijn ileostoma, alleen dingen als noten en maïs niet. Kijk voor voeding en een stoma hier. Ook hebben we een voedingslijst voor stomadragers.
