De pouch (IPAA, spreek uit: poutsj) kan een ileostoma vervangen en betekent letterlijk: (opvang)zakje, buidel of reservoir. Wanneer de hele dikke darm en de endeldarm verwijderd worden kan een ileostoma worden aangelegd. Maar wanneer de sluitspier blijft bestaan kan ook de dunne darm op de anus worden vastgehecht. Om hiervoor in aanmerking te komen moet je dan ook over een goede sluitspierfunctie beschikken, want eigenlijk heb je continu diarree.
Reservoir
Als ze de dunne darm rechtstreeks op de anus zouden aansluiten, zou je heel vaak naar het toilet moeten. Vandaar dat er van het laatste deel van de dunne darm een reservoir gemaakt wordt (de pouch). Deze pouch wordt met de anus verbonden, waardoor de opslagfunctie van de endeldarm wordt nagebootst. De ontlasting wordt in de pouch verzameld en een beetje ingedikt. Hierdoor is een opvangzakje buiten het lichaam niet nodig.
Laparoscopisch
Tegenwoordig gebeurt deze techniek met niet-apparatuur, wat de ingreep veilig en betrouwbaar maakt. Deze operatie kan tegenwoordig ook laparoscopisch worden uitgevoerd. Vaak gaat het in twee stappen: eerst wordt de dikke darm verwijderd en een tijdelijk ileostoma aangelegd, na een herstelperiode wordt de pouch aangelegd en de stoma opgeheven. Maar het kan ook in bijvoorbeeld één of drie stappen gebeuren. In meer dan 20% van de gevallen wordt een tijdelijk stoma aangelegd, wat dan later wanneer de naad goed genezen is met een kleine ingreep wordt opgeheven.
Ontlastingsfrequentie
De eerste periode nadat de stoma is opgeheven zul je misschien wel 10 keer of meer per etmaal naar het toilet moeten. In ongeveer anderhalf jaar tijd zal de pouch zoveel uitzetten, dat er circa 300 ml ontlasting in kan. Dit zorgt ervoor dat je tot zo'n 5-6 keer per etmaal naar het toilet zal moeten (waarvan 's nachts meestal 1 keer). Wanneer dit niet lukt, kun je medicijnen gebruiken die de ontlastingsfrequentie verminderen en de ontlasting indikken, dit gebeurt bij ongeveer een derde van de mensen met een pouch. Houd dus rekening met de lange herstelperiode! Doordat de ontlasting uit de dunne darm wat agressiever is kan de huid rondom de anus schraal en pijnlijk zijn, maar dit is met een crème vaak goed op te lossen.
Complicaties
Hoewel het een vrij zware operatie is waarbij dus veel complicaties kunnen optreden, heeft wereldwijd 75-85% van de patiënten een goed functionerende pouch na 1 jaar en is 67% tevreden met de pouch, het heeft hun leven verbeterd. Zo'n 25% ervaart de lange herstelperiode en eventuele complicaties als een belangrijk nadeel.
- Eén van de meest voorkomende complicaties is pouchitis: een ontsteking van de pouch.
- In een klein aantal gevallen treedt fistelvorming op, maar de belangrijkste complicatie is incontinentie door dunne ontlasting.
- Op de lange termijn zal de pouch in 5 tot 8% niet goed functioneren en aanleiding geven tot een definitief stoma.
- Vrouwen moeten er ook rekening mee houden dat hun vruchtbaarheid kan verminderen door onder andere verklevingen. Vaak wordt geadviseerd eerst aan je kinderwens te beginnen en pas daarna voor een pouch te kiezen.
Verschillende technieken
Er bestaan verschillende technieken van de pouch: de dubbele, driedubbele of vierdubbele pouch. Het zogenaamde "pouch alfabet", zoals ook wel de W, S, J en H, zoals je hieronder aan de vormen kunt zien zijn dat hele logische namen. De S-pouch heeft als nadeel dat je jezelf moet katheteriseren. Daarvoor in de plaats kwam de W-pouch. Deze pouch had een groter volume met als gevolg een lagere ontlastingsfrequentie. Vervolgens is de J-pouch ontwikkeld die als voordeel heeft dat deze gemakkelijk met stapler-apparatuur aangelegd kan worden. De J-pouch wordt tegenwoordig het meest toegepast omdat daarbij de beste resultaten worden behaald.
Vooral bij CU en FAP
Een pouch wordt vaak aangelegd bij colitis ulcerosa en polyposis coli (FAP). Mensen met de ziekte van Crohn komen voor deze techniek niet in aanmerking omdat er bij die mensen in de pouch Crohn kan ontstaan.
Geschiedenis
Lees hier meer over de geschiedenis van de pouch
Lees de ervaringsverhalen van anderen met een pouch
