Breuk & ondersteuning

Een breuk kan zich voordoen bij een operatielitteken (wondbreuk) of bij de stoma (ook wel parastomale hernia genoemd, stomabreuk/ buikbreuk). Dit komt doordat het een zwakke plek is rondom de stoma in de buikwand of bij een litteken.

Wat is het precies?

De buikwand is omgeven door een sterke spierlaag en bekleed met buikvlies dat alles goed op zijn plaats houdt. Door de aanleg van een stoma ontstaat er een zwakke plek in de buikwand, er is dan sprake van een te grote opening in de spierlagen van de buik. Door deze te grote opening kan er buikinhoud naast de stoma uitpuilen, een deel van de darmen komt dan voor in plaats van achter de buikspieren. Het gevolg is een grotere of kleinere zwelling of welving van de buikwand.

Op je hand blazen

Je buik bevat een dunne plaat van spieren (peesblad) die normaal een stevige structuur heeft, maar bij het doorsnijden wordt de structuur verzwakt. Een eventuele breuk is te herkennen als een zwelling die duidelijk zichtbaar wordt als de druk in de buik verhoogd wordt, bijvoorbeeld door op de rug van je hand te blazen.

Bijna een derde heeft een breuk

Uit recent onderzoek* is gebleken dat één op de drie stomadragers een stomabreuk (parastomale hernia) heeft. Wat feiten op een rij:

•  Bij het overgrote deel gebeurt dit binnen het eerste jaar na de aanleg.
•  Naarmate je ouder bent, neemt de kans op een breuk toe.
•  Ook mensen met een BMI (body mass index) hoger dan 30 hebben 2,5 keer zoveel kans op een breuk dan iemand met een BMI lager dan 25.
•  Soms zie je de breuk alleen bij inspanning, anderen lopen voortdurend met een enorme bult op de buik (soms wel formaat cup D!).
•  Zo'n breuk ontstaat meestal na een te grote druk op de buikwand, zoals bij zwaar tillen of veel hoesten.
•  Bij 20 tot 50% van de breuken ontstaat de breuk doordat het gat in de spieren dat gemaakt is om de darm doorheen te halen, te groot is geworden.

*Ostomy Life Study 2017

Wanneer kan het mis gaan

•  Als je de buikholte verkleint doordat je in elkaar zit of bukt.
•  Als je je adem inhoudt (en vastzet) waardoor je longen vol zijn.
•  Je kracht zet en je buikspieren krachtig inspant.

De buikinhoud heeft dan weinig ruimte door je houding, doordat je buikspieren strak staan en je longen vol lucht zitten komt er meer druk bij je stoma, of andere zwakke plekken. Dit kan een prolaps of een breuk veroorzaken. In de dagelijkse praktijk gaat het nogal eens mis als er bijvoorbeeld iets zwaars moet worden getild, en de beweging gebeurt ongecontroleerd. Wat doe je dan? Je neemt een hap lucht, spant je buikspieren aan en bukt om iets te tillen.

"Ik kreeg bij de fysio de tip om tijdens het hoesten, niezen of neus snuiten je hoofd weg te draaien. Dan span je je rechte buikspieren (waar je stoma doorheen loopt) niet aan en dus belast je deze minder."

Breukband

In sommige gevallen besluit de arts de breuk operatief te verhelpen, maar beter is het natuurlijk om een breuk te proberen te voorkomen of om te zorgen dat een beginnende breuk niet erger wordt. Preventief kun je een steun- of breukband dragen bij sport of zware inspanning waardoor de kans op een breuk minder groot wordt. Maar ook als er al een breuk is ontstaan, is een breukband een goede optie. De breukband drukt dan de bolling weg waardoor het stomamateriaal beter blijft zitten, en het voorkomt dat de breuk groter wordt.

Verschillende varianten

Er bestaan verschillende varianten van een breukband. Je hebt een buikband zonder stoma opening en met opening. De opening kan een anti-prolapsflap bevatten (afbeelding rechts). Je hebt standaard maten maar je kunt er ook één aan laten meten door je leverancier of bij een instrumentenmaker (bijvoorbeeld ProBrace). Ook zijn de bandages in verschillende hoogtes verkrijgbaar. Ze zijn verkrijgbaar in wit, grijzig, beige en zwart. (Merk vlnr en vbnb: Corsinel, Basko, Eakin en Corsinel)

Hoe doe je de band om?

De steunband wordt liggend omgedaan, zodat bij het weer opstaan voldoende tegendruk ontstaat. Leg de band op bed, ga erop liggen (waarbij de breuk vaak terugzakt in de buik), breng de band rondom je buik en stoma en haal het stomazakje (indien van toepassing) door de opening. Sluit dan de band met het klittenband en ga weer staan. Als het goed is geeft de band nu veel steun en blijft de breuk (in de meeste gevallen) in de buikholte zitten.
 

Ondersteunend ondergoed

Je hebt ook stomasteunbandages in de vorm van ondergoed. Het is eenvoudig aan te trekken en je kunt je vrij bewegen. In overleg kan er ook een gat voor het stomazakje in het broekje gemaakt worden. Het is zelf uittesten welke vorm je het beste bevalt en de steun geeft die jij nodig hebt. (merk: Vanilla Blush en Corsinel)

Vergoedingen

Je krijgt in principe twee breukbanden het eerste jaar vergoed en daarna 1 per jaar nadat de stomaverpleegkundige een machtiging voor je zorgverzekeraar heeft uitgeschreven. Bij verschillende bedrijven -vaak je leverancier- kun je de breukbanden bestellen. Ze komen bij je thuis opmeten indien hij op maat moet worden gemaakt.

Let op! Ze worden steeds strenger qua vergoedingen en bij sommige zorgverzekeraars krijg je een breukband alleen vergoed bij een breuk, dus niet meer preventief, en alleen gemaakt door een erkend orthopedisch instrumentmakerij en wordt het maar 1 keer per 2 jaar vergoed.

Zelf kopen

Wil je een breukband zelf kopen? Via onze webshop Design your stoma bieden we een steeds groter assortiment ondersteunende producten aan.

Ondersteunend maar geen breukband

Wil je wat extra ondersteuning voor je buik maar heb je niet meteen een breukband nodig? Dan kun je ook kiezen voor corrigerend ondergoed. Via winkels als HEMA, Kruidvat en Zeeman is betaalbaar ondergoed te koop dat een fijne ondersteuning geeft. Ook bestaan er banden en ondergoed van Comfizz met ondersteuning in 2 verschillende levels speciaal voor stomadragers. Te koop via ons initiatief Design your stoma.