Als je te horen krijgt dat er een stoma bij je zal worden aangelegd, zal dat even schrikken zijn. Er zijn ook mensen die met spoed worden geopereerd en onvoorbereid met een stoma wakker worden uit de narcose. In dat opzicht mag je dus nog van "geluk" spreken als je je op een stoma kunt voorbereiden.
Per jaar ondergaan er duizenden andere mensen een operatie om een stoma te creëren en vaak betekent dit voor deze mensen een nieuw begin. Je kunt je overdonderd en machteloos voelen, maar door de regie in eigen hand te nemen, je voor te bereiden en er open voor te staan om nieuwe dingen te leren, zul je je een stuk beter voelen.
Voorkeuren
Tegenwoordig heb je meer invloed op wanneer je onder het mes gaat en de keuze van het ziekenhuis. Geef het in het ziekenhuis aan als je in verband met een vakantie of je werk een voorkeur hebt voor een bepaalde planning, zodat ze hier rekening mee kunnen houden. (Bron afbeelding: "Oefenen" Uniek van UMC Utrecht)
Een stomaverpleegkundige vertelt: 'We zijn steeds actiever met shared decision making, samen met de patiënt een keuze maken voor een bepaalde behandeling. Wat past bij u, wat hebt u nodig? We bespreken bijvoorbeeld de risico’s die bij een bepaalde ingreep horen. We gaan daarover met de patiënt in gesprek en zo kan hij of zij een afgewogen keuze maken.’ Bron - Stomavereniging
Poliklinisch vooronderzoek
Meestal vindt er eerst een poliklinisch vooronderzoek plaats;
- Een algemeen lichamelijk onderzoek,
- Een bloedonderzoek,
- En soms een longfoto en een hartfilmpje (ECG)
Ook is een gesprek met de anesthesioloog, chirurg en/ of stomaverpleegkundige gebruikelijk. Deze gesprekken en het vooronderzoek kunnen op de afdeling worden gedaan als je een dag voor de operatie wordt opgenomen. Als je op een maandag wordt geopereerd, word je soms al de vrijdag ervoor opgenomen en vinden ook dan de vooronderzoeken plaats. Het ligt aan je situatie, maar soms mag je daarna weer naar huis en hoef je zondagavond pas weer terug op de afdeling te zijn.
Pre-operatief spreekuur
Tegenwoordig wordt er in steeds meer ziekenhuizen gebruik gemaakt van een pre-operatief spreekuur. Indien je voor een operatie gepland staat, ga je langs bij dit spreekuur. Door middel van dit spreekuur kan de anesthesioloog:
- Je tijdig voorlichten over de anesthesie
- Zal hij je medische voorgeschiedenis, medicijngebruik allergieën etc. met je doornemen aan de hand van een door jou ingevulde vragenlijst
- En eventueel benodigd aanvullend onderzoek verrichten
- Het operatierisico inschatten
- En een eventuele consultatie of behandeling door een andere specialist in gang zetten
Optimale conditie
Indien je bloeddonor bent is het bij een buikoperatie verstandig vooraf minimaal één maand geen bloed te geven. Het is belangrijk om voor de operatie in een optimale conditie te zijn, wat ook bevorderlijk is voor het herstel. Vraag advies in het ziekenhuis wat je voor jouw specifieke situatie kunt doen om je conditie te versterken, zoals bijvoorbeeld voeding, beweging, sport, extra vitamine en mineralen en stoppen met roken. Hoe beter de conditie, hoe kleiner de kans op complicaties.
Nuchter
Op het moment dat je onder narcose gaat, moet je 'nuchter' zijn. Dit betekent dat je maag leeg is op het moment dat je geopereerd wordt. Het verschilt per ziekenhuis hoe lang je voor de operatie niets meer mag eten en drinken. Vroeger moest je soms al een aantal dagen van tevoren beginnen met een dieet van vloeibaar voedsel. Vaak ook mocht je vanaf de avond voor de dag van de operatie niet meer eten en drinken.
In de meeste ziekenhuizen zijn ondertussen deze regels versoepeld. Uit wetenschappelijk onderzoek is namelijk gebleken dat inname van heldere dranken (zoals water, thee en koffie zonder melk of suiker) tot 2 uur voor de operatie geen kwaad kan. Deze heldere dranken verlaten de maag namelijk binnen 2 uur. Steeds vaker wordt nu in ziekenhuizen deze regel aangehouden, en mag je tot 6 uur voor de operatie gewoon blijven eten.
Laxeren
Afhankelijk van de situatie, het ziekenhuis, de ingreep en de voorkeur van de chirurg, moeten ook de darmen leeg zijn. Dit kan gebeuren met laxeermiddelen of een spoeling van de darmen. Als er een ernstige verstopping is of er acuut geopereerd moet worden, kan het leegmaken van de darm niet doorgaan. Het schoonspoelen van de darm met die vieze liters drank met daarna diarree en de helder vloeibare voeding, is voor de meeste darmingrepen niet meer nodig omdat het meer nadelen dan voordelen oplevert. Voor een aantal operaties aan het eind van de dikke darm, de endeldarm, wordt de darmspoeling toch nog vaak uitgevoerd omdat daar de kans op problemen met de darmnaad het hoogste is.
Klysma
In 13 Nederlandse ziekenhuizen deden 1400 mensen mee aan een onderzoek waarbij er geheel willekeurig werd bepaald of ze wel of niet een laxeermiddel kregen vlak voor de operatie. In de weken na de operatie was het aantal naadlekkages in de twee groepen gelijk. Vaak wordt er de avond en ochtend voor de operatie wel een klysma gegeven, bij lage rectumoperaties wordt er nog wel gelaxeerd. Maar zoals al eerder aangegeven verschillen de procedures per ziekenhuis, dus vraag dit even na bij je arts.
Slaappil
Indien je de dag voor de operatie al aanwezig moet zijn, kan het fijn zijn om voor de nacht een slaappil te krijgen. Door de vreemde omgeving en de spanningen zul je misschien minder goed kunnen slapen. Ook een slaapmasker kan helpen zodat het donker is, en natuurlijk oordopjes indien je luidruchtige buren hebt.
Lees de ervaringsverhalen van anderen met een operatie
Eliene schreef een blog over haar ervaringen met muziek voor, tijdens en na de operatie.
