Bespaartips

De bezuinigingen

De afgelopen jaren werden de kosten in de zorg steeds hoger, waardoor er bezuinigingen plaatsvinden. Het is niet meer vanzelfsprekend dat het stomamateriaal zomaar wordt vergoed. Kon je voorheen als stomadrager zelf overstappen naar een nieuwe merk, stoma-accessoires uitproberen en gebruiken zonder dat de zorgverzekeraar moeilijk deed en werd meerverbruik niet altijd even goed gecontroleerd, nu slaat het door naar de andere kant en heb je een machtiging nodig van je stomaverpleegkundige om over te mogen stappen naar een ander merk, wordt er bij het bestellen gevraagd of je niet over kunt gaan naar een goedkoper product en trekt je leverancier aan de bel als je een periode meer gebruikt.

Lees hier de blog van Eliene over de bezuinigingen van de zorgverzekeraar op stomamateriaal.

Functiegericht voorschrijven

Geprobeerd wordt om de kosten in de hand te houden zodat de zorg in de toekomst betaalbaar en beschikbaar blijft voor iedereen. Er is begonnen met het "functiegericht voorschrijven" waarbij wordt gekeken naar de stomadrager zelf. Wat zijn de individuele kenmerken van deze persoon? Denk aan werk, vrije tijd en sport. Hieruit ontstaat een pakket met eisen wat kan worden vertaald naar een lijst van productkenmerken en uiteindelijk het juiste product. Toch is er vaak niet voldoende maatwerk. Belangrijk is dat de kwaliteit van het materiaal behouden blijft en de stomadrager, ook degenen met een complexe buik, gebruik kan blijven maken van het product wat het beste bij de situatie past. Want helaas verschuift de focus naar de kosten van stomamateriaal in plaats van de kwaliteit van stomazorg.

Dagprijsvergoeding

De dagprijsvergoeding heeft zorgverzekeraar CZ ontwikkeld en is een vast bedrag per dag wat een leverancier van stomamateriaal voor de levering van stomamateriaal aan jou als verzekerde bij CZ krijgt. De hoogte van de dagprijs verschilt per type stoma (colostoma, ileostoma, urinestoma of continentstoma). Komt de geleverde zorg van de leverancier boven de dagprijs uit, dan blijf je de benodigde zorg ontvangen en hoef je hier niet extra voor te betalen. Je kunt je voorstellen dat dit in het nadeel kan zijn van de leverancier, waardoor ze bijvoorbeeld proberen of je over wilt stappen naar een goedkoper product.

Reuring in stomazorg

Er is op het moment veel reuring in stomaland. Sommige zorgverzekeraars willen op bepaalde punten nieuwe regels doorvoeren die ernstige risico’s op de beperking van de toegang tot, en de kwaliteit van de stomazorg met zich mee zal brengen. Nog maar één leverancier, dagprijzen, stomazakjes van een paar cent… Gelukkig komen de instanties, stomaverpleegkundigen en producenten in actie en wordt er opgekomen voor de stomadrager om te zorgen dat de kwaliteit gewaarborgd blijft en iedere stomadrager toegang blijft houden tot het voor hem meest geschikte materiaal.

Wat kun je zelf doen?

Allereerst: je bent van de stomaproducten afhankelijk voor het goed functioneren in de maatschappij. Bezuinig niet op de producten die het best bij je passen. Stel, je stapt over naar een goedkopere stomaring omdat de leverancier je vroeg of je dit merk wel echt nodig hebt, want deze is nogal duur. Uiteindelijk krijg je met de goedkopere ring lekkages, waardoor goedkoop duurkoop wordt. Kijk dus goed naar de producten die je nodig hebt en bezuinig daar niet op indien een goedkoper of ander product problemen bij je geeft. Natuurlijk zijn er wel kleine dingen waar je op kunt letten:

De verzorging

•  Neem de tijd om je stoma te verzorgen. Indien je dit gehaast doet heb je kans dat je de huidplak eerder dient te vervangen, bijvoorbeeld doordat hij niet goed is gehecht aan je huid en daardoor de ontlasting of urine onder de plak doorkruipt.
•  Verzorg je stoma op een moment wanneer hij het minst productief is, dit moment weet jij zelf het beste in te schatten.
•  Wees secuur met het knippen van de opening. Zonde als je bijvoorbeeld per ongeluk een gaatje in je stomazakje prikt.
•  Wees een detective als je het gaat om veranderingen rondom je stoma of bijvoorbeeld een lekkage. Bekijk elke keer de huid rondom je stoma goed, maar ook de plak die je eraf haalt. Is de plak aangetast bij de opening? Of is er ontlasting of urine onderdoor gelopen? En zo ja, hoe zou dit (kunnen) komen?
•  Controleer af en toe of de mal van je stoma nog klopt. Het rondje in de plak moet 1 tot 2 millimeter groter worden geknipt dan de omvang van je stoma. Bij een colostoma mag dit ietsje groter zijn.
•  Leg tijdens de verzorging de huidplak alvast op een warme plek om op te warmen, bijvoorbeeld tussen je onderbroek.
•  En druk als je klaar bent de huidplak zeker 30 seconden aan met je hand zodat hij de tijd heeft om te hechten.

Stomamateriaal

•  Het is verstandig om voor minstens twee weken stomamateriaal op voorraad te hebben. Heb ook niet teveel materiaal op voorraad, voor het geval je bijvoorbeeld overstapt naar een ander product.
•  Let erop dat je het materiaal goed bewaart. Een koele, droge opslagplaats is het beste. Bewaar je materiaal dus niet ergens waar de temperatuur tot het vriespunt kan dalen. De materialen verminderen dan van kwaliteit als je ze onder te koude omstandigheden bewaart.
•  Maar bewaar je materiaal ook niet vlakbij de verwarming of ergens anders waar het te warm kan worden. De huidplaat kan gaan smelten bij oververhitting, waardoor hij van vorm en kwaliteit verandert.
•  Hetzelfde geldt voor de douche, daar is het te vochtig.
•  In een warm land kun je de materialen het beste bewaren in een koeltas, maar ook 's zomers in de auto of op het strand is een koeltas verstandig.
•  Je stomaplakken en -zakken zijn onder de juiste koele en droge omstandigheden jarenlang te bewaren, tot zelfs 5 jaar.

Eendelig of tweedelig systeem?

Denkt er goed over na of je liever een eendelig of een tweedelig systeem gebruikt. Of misschien wil je het wel combineren (dit kan en mag!). Sport je veel? Het is zonde om steeds weer je gehele eendelige systeem na het douchen te moeten vervangen, maar een nat zakje is ook niet prettig. Kies dan een tweedelig systeem, dan vervang je alleen het stomazakje. Is je plak snel aangevreten en moet je daardoor toch iedere dag je tweedelig systeem vervangen? Kies dan voor een eendelig systeem, dit mag je elke dag vervangen. En heb je een hele gevoelige huid? Kies dan voor tweedelig. Wij adviseren je om deze zoektocht samen met je stomaverpleegkundige aan te gaan.

De verschillen tussen deze twee systemen:

Eendelig Systeem:

•  Volgt de plooien (contouren) van de huid.
•  Heel erg plat op de huid, onzichtbaar onder je kleding.
•  Weinig mogelijkheden om met andere hulpmiddelen af te wisselen.
•  Als het zakje eenmaal is bevestigd, kun je de stand niet meer veranderen.
•  De huid wordt meer belast omdat 1 tot enkele malen per dag de plak van de huidlaag wordt losgetrokken.
•  Het systeem is platter en vraagt daardoor minder plaats in je bagage.
•  Eendelige systemen met hydrocolloïd zijn duurder in gebruik doordat de dure plak steeds met het zakje wordt weggegooid.
•  Dagelijks observatie van de huid.

Tweedelig systeem

•  Zakjes zijn snel te wisselen (plak wisselen kost 1 à 2 keer per week wat meer tijd).
•  Is redelijk plat, nauwelijks zichtbaar onder je kleding
•  Universeel systeem: op dezelfde ring kun je verschillende hulpmiddelen vastklikken (bijvoorbeeld een andere maat zakje).
•  Het zakje kan in elke stand worden gedraaid; naar beneden of opzij.
•  De huid krijgt meer rust doordat de plak 1 of enkele malen per week verwisseld hoeft te worden.
•  Vraagt wat meer ruimte in je bagage door de dikte.
•  Omdat de plak langer blijft zitten en de zakjes goedkoper zijn, is een tweedelig systeem in verhouding goedkoper in gebruik.

Stomaverpleegkundige

•  Probeer ieder jaar, ook al zijn er geen problemen, een keer langs je stomaverpleegkundige te gaan. Hij of zij kan eerder dingen constateren. Een soort APK van je stoma.
•  Het kan bijvoorbeeld dat je buik na jaren iets verandert doordat je aan bent gekomen of af bent gevallen, hierdoor is de omvang van je stoma ook veranderd en zal er een andere opening moeten worden geknipt om huidproblemen of zelfs lekkages te voorkomen.
•  Ook vind jij misschien die rode uitslag of die bult naast je stoma normaal, de stomaverpleegkundige heeft het inzicht of hier iets aan gedaan moet worden.

Accessoires

•  Gebruik alleen wat je echt nodig hebt. En weet ook wanneer je het moet gebruiken en hoe.
•  En alles in overleg met je stomaverpleegkundige.

Een paar voorbeelden van het gebruik van accessoires:

•  Krullen de randen van je plak op en moet je daardoor eerder je stomamateriaal vervangen? Plak dan halve manen rondom je huidplak.
•  Heb je open wondjes onder de huidplak? Gebruik dan een beetje poeder. Weet wel hoe je dit gebruikt, anders kunnen er lekkages ontstaan.
•  Blijven er veel lijmresten na het verwijderen van de plak achter? Ga niet schrobben maar haal dit weg met een nat doekje. Het is niet erg als er wat lijmresten blijven zitten als de nieuwe plak er weer opgaat.
•  De huid rondom je stoma is erg teer dus pas op met wat je gebruikt. Probeer zo min mogelijk lijmoplossende producten of geparfumeerde/ desinfecterende zepen te gebruiken en reinig je huid met lauw water en een gaasje.
•  Voor de bescherming en verzorging van de huid kun je eventueel speciale crèmes gebruiken, welke geen restjes -zoals vochtinbrengende bestanddelen of olie- achterlaten en dus de plakkracht niet beïnvloeden. Let er hierbij op dat je maar heel weinig gebruikt, een luciferkop is al genoeg.
•  Laat je huidplak sneller los doordat hij bijvoorbeeld van je buik wordt gedrukt? Een optie is dan om een gordel te dragen voor extra steun. Een stomaband of ondersteunend ondergoed is ook een idee om te proberen.

Heb je veel last van lekkages, huidproblemen of bijvoorbeeld een plak die niet goed hecht? Zoek contact met je stomaverpleegkundige! Hij/zij is goed op de hoogte wat er aan accessoires op de markt is en kan je hierbij het beste helpen. Dit voorkomt ook dat je bijvoorbeeld teveel of de verkeerde producten gebruikt.
Overigens worden niet alle accessoires meer vergoed!