Bewegen is gezond voor je en bovendien ontspannend, zowel voor gezonde mensen als voor mensen met een chronische aandoening. Voor de stomadrager zijn er nog wat specifieke voordelen: de buikspieren worden er sterker van, waardoor de kans op een breuk of uitstulping (prolaps) minder wordt. Daarnaast is sporten een middel om je stoma beter te leren accepteren. Door te sporten voelt het hebben van een stoma bij veel stomadragers niet meer of minder als een beperking.
* Ostomates online panel Eakin, 2022
Speciale cursussen
Sommige mensen vinden het moeilijk om te beginnen met sporten. Bijvoorbeeld uit voorzichtigheid of onzekerheid over de stoma. Er bestaan cursussen met als doel het vertrouwen terug te krijgen in je lichamelijk functioneren. Ook is er in sommige ziekenhuizen 'stoma gym' opgezet, waarbij je onder begeleiding van een fysiotherapeut je sportieve activiteiten na de stoma-aanleg kunt ontwikkelen.
Alle sporten zijn mogelijk
Met een stoma kun je bijna alle sporten beoefenen. Er zijn wel wat uitzonderingen omdat een te grote druk op de buikwand niet goed is voor de stoma. Daarom worden intensieve contactsporten (boksen, judo, worstelen, rugby, karate etc.) en gewichtheffen soms afgeraden, maar het is wel mogelijk indien je de juiste voorzorgsmaatregelen treft! En soms kun je een bepaalde oefening bij een sport beter niet meedoen, zoals buikspierapparaten voor de rechte buikspieren bij fitness.
Na de operatie
Na de operatie is het verstandig de eerste 6 á 8 weken nog niet te sporten, en daarna je conditie weer langzaam op te bouwen onder deskundige begeleiding. Dit is natuurlijk ook sterk afhankelijk van de oorzaak van je stoma en de omstandigheden rondom de operatie (laparoscopisch of niet, complicaties etc.). Wat wel eerder zou kunnen na de operatie is zwemmen, al is dit voor veel mensen met een stoma een spannende stap. Wel is het belangrijk dat dan je wond(en) geheeld zijn.
We organiseren eens per jaar een zwemdag voor stomadragers en hun omgeving, kom ook eens een kijkje nemen!
Buikspieroefeningen
Kijk hier voor buikspieroefeningen en tips om de buik en de gehele core sterker te maken.
Bescherming
Bij bijvoorbeeld bal- en contactsporten is het belangrijk de stoma goed te beschermen. Hiervoor is een speciale stomabeschermcap verkrijgbaar die je samen met een breukband kunt dragen. (Merk: Basko)
Een breukband is een elastische band die je vaak met klittenband om je middel bevestigt, maar er zijn ook instapmodellen, hemden en slips. Je kunt natuurlijk bij intensieve sporten waarbij je geen bescherming nodig hebt ook alleen de steunbandage gebruiken, zo'n bandage kan een breuk voorkomen door de ondersteuning die het biedt. Voor het sporten zijn speciale ventilerende en smalle versies verkrijgbaar. Lees meer over een breukband . Via ons initiatief Design your stoma zijn breukbanden te koop maar ook andere ondersteunende producten voor stomadragers. (Merk: Basko)
Er bestaan ook beschermcaps die je draagt zonder breukband, zoals die van Comfizz die je onder je ondergoed kunt dragen, of de cap van Basko aan een gordel (beiden te bestellen via Design your stoma) en deze aan een gordel van Ostomy Armor.
Andere tips
- Een ander idee is om ter bescherming een schoudervulling over de stoma heen te plakken.
- Het kan fijn zijn een extra broekje onder je sportkleding te dragen ter ondersteuning. Er bestaan onderbroekjes met extra steun bij de buik, zoals die van Comfizz.
- Ook kan het prettig zijn om een katoenen hoesje over je stomazakje heen te dragen zodat het zweet beter wordt opgenomen. (Merk: Design Your Stoma)
Stomamateriaal
Belangrijk is om altijd ruim voordat je gaat sporten een nieuwe plak aan te brengen, het materiaal heeft namelijk enkele uren de tijd nodig om goed te hechten aan de huid. Wat ook belangrijk om te weten is dat sporten de werking van de dunne darm remt. Mensen met een ileostoma kunnen daardoor een kleiner zakje gebruiken.
Output colostoma
Tijdens het sporten neemt bovendien de bloedvoorziening aan de dikke darm toe, waardoor er minder water wordt onttrokken aan de ontlasting. Hierdoor kunnen mensen met een colostoma last krijgen van wat waterige ontlasting. Ook bij een colostoma kan de output (hoeveelheid ontlasting dat uit de stoma komt) minder groot worden, maar bij duursporten en schokkende bewegingen (bijvoorbeeld tennis) ontspant de dikke darm zich en komt er juist meer uitput.
Klotsen tegengaan
Als je het klotsen van de dunne ontlasting of urine tijdens het sporten vervelend vindt, kun je de inhoud van het zakje indikken met speciale middelen. Je hebt dit soort producten onder andere in tabletten, capsulevorm, sachets en absorptiestrips. De dunne ontlasting of urine wordt hiermee omgevormd tot een gelachtige substantie. (Merk van links naar rechts: LaproCare, Welland, EuroTec en B. Braun)
Vocht- en zoutverlies
Door overmatig transpireren tijdens het sporten verlies je meer vocht en zouten dan normaal, wel 1 à 2 liter vocht per uur. Veel drinken voor, tijdens en na het sporten is dus erg belangrijk. Indien je alleen water drinkt; voeg daar dan een snufje zout aan toe. Zo neemt je lichaam het water beter op tijdens het sporten en gaat het niet linea recta naar je blaas.
Zouten aanvullen
Zeker voor mensen met een ileostoma is het belangrijk dat die zouten weer aangevuld worden. Dat kun je doen door voor of tijdens het sporten bijvoorbeeld een zouttablet of capsule in te nemen, die kun je vaak zonder recept bij de apotheek verkrijgen. Ook heb je sportdrank waaraan minerale zouten zijn toegevoegd (isotonisch), want met een ileostoma verlies je naast natrium (zouten) ook kalium. Hiermee krijg je precies de mineralen binnen die je bij het zweten hebt verloren. Ook erg aan te raden bij warm weer!
Lees de sportervaringen van stomadragers
