Een poliep is een woekering van het slijmvlies van de dikke darm of blaas en groeit vanaf de buitenkant van de darm/blaas naar binnen. Een poliep kan verschillende vormen hebben;
- Hij kan eruit zien als een bolletje
- Een paddenstoel
- Of zo plat als een knoop
Dikke darmpoliepen kunnen heel klein zijn (zo klein als een speldenknop) maar ook kunnen ze tot wel enkele centimeters in doorsnede voorkomen. Sommige mensen hebben slechts één poliepje in hun dikke darm, maar meestal zijn het er meer en een enkele maal is het slijmvlies van de dikke darm bezaaid met poliepen.
Goed- of kwaadaardig
Veel mensen worden ongerust als ze te horen krijgen dat ze poliepen hebben. Gelukkig zijn de meeste dikke darmpoliepen goedaardige gezwellen (niet-neoplastische poliepen). Slechts in een klein percentage poliepen kunnen ‘onrustige cellen’ voorkomen, adenomen genoemd. Deze adenomen kunnen na verloop van tijd veranderen in kwaadaardige gezwellen (neoplastische poliepen) en zo dikke darmkanker veroorzaken.
Aan de ‘buitenkant’ is niet te zien of een poliep goed- of kwaadaardig is. Dit blijkt pas na onderzoek. Daarom moet elke poliep verwijderd en onderzocht worden. Ook is het zo dat 1 op de 20 goedaardige dikke darmpoliepen later toch kwaadaardig worden, waardoor het verstandig is alle poliepen te verwijderen. Zo wordt ook voorkomen dat een poliep groter groeit en ze de doorgang van de darm belemmert.
Goedaardige tumoren van de blaas worden goedaardige poliepen of benigne papillomen genoemd. De kans dat een tumor in de blaas goedaardig is, is ongeveer 5%.
Erfelijke aanleg
Voor het ontstaan van poliepen en darmkanker speelt in sommige gevallen erfelijkheid een rol. Bijvoorbeeld bij het ‘Heriditair Non-Polyposis Colorectaal Carcinoom’, kortweg HNPCC, ‘familiaire (erfelijke) dikke darmkanker’ of ‘Lynch syndroom’ genoemd. Er zijn niet extreem veel poliepen, maar de eenmaal ontstane poliepen kunnen zich bij deze mensen sneller ontwikkelen tot kanker. Ongeveer 1-5% van alle mensen met dikke darmkanker heeft de ziekte gekregen door erfelijke aanleg voor HNPCC.
Ook bestaat er de ziekte ‘Familiaire Adenomateuze Polyposis’, kortweg FAP genoemd. Een ernstige vorm van FAP is het Gardnersyndroom. FAP is een erfelijke aandoening waarbij talrijke goedaardige gezwellen (poliepen) in de darmen ontstaan. Dat begint meestal vanaf een leeftijd van 10-30 jaar. Als niets tegen die poliepen wordt gedaan, ontstaat op den duur dikke darmkanker. Vanwege het zeer grote risico op kwaadaardig worden van één of meer poliepen wordt vaak bij personen met FAP uit voorzorg de gehele dikke darm chirurgisch weggenomen. Mensen met FAP bij wie niets wordt gedaan, hebben rond hun 45e jaar vrijwel 100% kans op dikke darmkanker. Ongeveer 1% van alle mensen met dikke darmkanker heeft de ziekte gekregen vanwege FAP.
Daarnaast bestaat er ook MUTYH associated polyposis (MAP), dit zit op een ander gen dan FAP en lijkt langzamer te groeien en is minder erfelijk.
Lees de ervaringsverhalen over het hebben van FAP en Syndroom van Lynch
