Er is een methode om de uitstroom van ontlasting bij een colostoma onder controle te houden. Dit kan met het spoelen van de dikke darm, ook wel darmirrigatie genoemd. Je laat dan door middel van een spoelzak of een irrigatiepomp water via je stoma in je dikke darm lopen.
Alleen mogelijk bij een colostoma
Let op: dit is alleen mogelijk bij een colostoma, niet bij een ileostoma!
En ook alleen als je ontlasting een regelmatige, vaste consistentie heeft (dus niet te dun). Het doel van irrigeren is om een periode vrij te zijn van ontlasting. Met een ileostoma loopt de output continue, waardoor irrigeren geen zin heeft. Ook kan het schade aanbrengen aan de dunne darm.
Het spoelen
Het is verstandig om steeds op hetzelfde tijdstip te spoelen. Vaak leegt de darm zich 's morgens het gemakkelijkst. Je kunt spoelen door middel van een spoelzak of een irrigatiepomp, kijk hier voor meer informatie. Een spoelzak wordt steeds minder gebruikt omdat een irrigatiepomp gemakkelijker is in gebruik.
(Bron afbeelding: B. Braun Irrimatic)
Sleeve
In plaats van een stomazakje heb je tijdens het spoelen een sleeve op je buik. Een sleeve is een lange zak die aan de onderkant en bovenkant open is. Er zit een huidplak aan vast of je kunt hem vastklikken aan een gordel. De onderkant van de zak laat je in het toilet hangen, zodat het water en de ontlasting zo weg kan lopen. Door de opening bovenin kun je de slang met een conus in je stoma steken. (Merk: EuroTec)
Lichaamstemperatuur
Let er wel op dat het water niet te heet of te koud is! Het moet ongeveer je lichaamstemperatuur zijn. Als het water te koud is dan kan dat buikkrampen veroorzaken. Is het te heet dan kan het slijmvlies beschadigen. Wees overigens niet bang dat er water in je darm achterblijft, dit wordt dan door je lichaam weer opgenomen.
Stomacap
De darm is schoon en de ontlasting blijft 1 of soms wel 2 dagen weg. Ook is er minder geurontwikkeling en een verminderde gasproductie. Het stomazakje kan hierdoor vervangen worden door een minizakje of een stomacapje. Dit laatste is een heel klein rond stomazakje die je in een- en tweedelig systeem hebt. Vaak zit er een gaasje in om het darmslijmvlies in op te vangen. Ook als je de darm niet spoelt, kun je de caps gebruiken (alleen bij een colostoma). Tijdens zwemmen, sporten of vrijen kan het prettig zijn een mini zakje te gebruiken. (Merk van links naar rechts: B. Braun, ConvaTec, laproCare en Eakin)
Nadelen
Het spoelen van de dikke darm klinkt veelbelovend, maar er kleven ook nadelen aan:
- Het spoelen is zeer tijdrovend, je bent er zeker een uur per dag mee bezig.
- Ook moet je niet gaan spoelen als je net hebt gegeten, je kunt dan last krijgen van kramp en misselijkheid.
- Regelmaat is erg belangrijk om een zo optimaal mogelijk resultaat te behalen. Daarom wordt aangeraden elke dag (of om de dag) op ongeveer hetzelfde tijdstip te spoelen. Dit kan als een nadeel ervaren worden. In de ochtend is de darm het meest bereid om zich te legen.
- Het kan even duren eer de darm aan het spoelen gewend is.
Criteria om (niet) te mogen spoelen
Het spoelen is alleen mogelijk als je een stoma hebt op het laatste deel van de dikke darm (dus het grootste gedeelte van de dikke darm is nog intact). Bij een stoma op een hoger gelegen darmdeel heeft het geen zin om te spoelen, en kan het zelfs schade aanrichten door bijvoorbeeld het verlies van belangrijke zouten en mineralen. Er zijn ook andere criteria waardoor het niet verstandig zou zijn om te gaan spoelen, te denken aan:
- Een vernauwing
- Prolaps
- Bepaalde darmziekten
- Een slechte hartfunctie
- Of een lage bloeddruk
Je moet er zelf achter komen of het spoelen van de darm je bevalt. Geef je lichaam de kans om aan de nieuwe situatie te wennen en geef het niet meteen op! Vaak moet de darm ongeveer 3 maanden wennen aan deze procedure.
Je mag pas gaan spoelen na toestemming van je behandelend arts en/ of stomaverpleegkundige!
Lees de ervaringen van stomadragers met het spoelen bij een colostoma
