Uitslaapkamer
Na de operatie word je naar de uitslaapkamer of verkoeverkamer (recovery) gebracht. Dit is een aparte ruimte vlakbij de operatiekamer. Hier wordt goed gekeken naar de pijnbestrijding en worden je bloeddruk, ademhaling en allerlei andere functies goed in de gaten gehouden. Als de verpleging van jouw afdeling hoort dat je op de uitslaapkamer bent aangekomen, zoeken ze contact met een persoon die dicht bij je staat, zodat die weet dat de operatie achter de rug is en eventueel op de kamer op je kan wachten.
Terug op zaal
Afhankelijk van hoe snel je bijkomt en wanneer je toestand zich stabiliseert, word je teruggebracht naar de afdeling. De meeste mensen kunnen binnen 2 uur de uitslaapkamer weer verlaten. In sommige gevallen ga je eerst naar de medium of intensive care. Vaak wordt dit voor de operatie al besproken, uitzonderingen natuurlijk daargelaten.
Nawerking narcose
Door de nawerking van de narcose kun je je nog een tijd slaperig voelen, waardoor het mogelijk is dat veel van de periode in de uitslaapkamer aan je voorbij gaat.
Wat kun je verwachten tijdens het wakker worden?
Ten eerst heb je meteen al een stomazakje op je buik, alhoewel, eerder "zak". Vaak is het een hele grote doorzichtige PostOp zak (Post-Operatief), zodat de artsen en (stoma)verpleegkundigen je stoma en de output (de hoeveelheid ontlasting of urine wat uit je stoma komt) goed in de gaten kunnen houden.
Opgezwollen stoma
De darm zit aan de huid vastgehecht, uiteindelijk groeit je stoma aan de huid vast. Schrik niet van de grootte van je net aangelegde stoma, hij zal in het begin nog wat gezwollen zijn door vocht en druk op de weefsels (oedemateus). In de weken na de operatie neemt de zwelling geleidelijk af. Vaak heeft een stoma na 6-8 weken, in principe, zijn definitieve vorm en grootte. Uiteraard kan dit per persoon verschillen. Linksonder een (dubbelloops) stoma net na de operatie en rechts hetzelfde stoma zo'n 3 maanden later.
Klassiek versus laparoscopisch
Je kunt op verschillende manieren worden geopereerd: laparoscopisch door middel van een paar kleine sneetjes, (Foto is twee dagen na de operatie, met dank aan Wieke)
Of via de klassieke "open" operatie waarbij je een verticale snede krijgt van schaambeen tot navel of hoger. Dit ligt aan de situatie in je buik en de soort operatie. De wond kan op verschillende manieren worden gehecht, zoals onderhuidse of oplosbare hechtingen, nietjes of krammen. (op de foto onder zie je links nietjes (met dank aan Miranda) en rechts onderhuids gehecht)
Infuus
Het infuus in je hand of arm is erg belangrijk. Ten eerst krijg je door dat infuus de dagen na de operatie een vocht/ zoutoplossing. Het zout- en mineraalgehalte in deze oplossing is afgestemd op onze lichaamscellen, waardoor snel de watervoorraad in het lichaam aangevuld kan worden. Soms geven ze je in plaats van een water/ zout infuus een suiker/ water infuus.
Misselijkheid
Ook als je last hebt van misselijkheid, kunnen ze hiertegen medicatie in je infuus geven. Kauwgom kan ook helpen en door het speeksel brengt het de darmen weer op gang. Uit onderzoek blijkt dat de maaglediging significant beter is dan als je geen kauwgom kauwt. Ook heb je eerder windjes en ontlasting, en een stuk minder kans op een postoperatieve ileus. Lees hier de tips bij misselijkheid en buikkrampen.
Pijnmedicatie
Tegen de pijn kan er pijnstillende medicatie in je infuus worden gespoten (indien je geen ruggenprik hebt). Het kan ook zijn dat je een pijnpomp hebt gekregen die je zelf kunt bedienen. Dit is pijnmedicatie via een PCA pomp (Patient-Controlled-Analgesia). In het laatste geval moet je, als je pijn hebt, op de knop van de pijnpomp drukken waarbij er een kleine dosis morfine in je bloed terechtkomt. Het pompje is dusdanig veilig dat je jezelf nooit teveel kunt toedienen. Houd er alleen rekening mee dat morfine zorgt voor verminderde werking van de darmen. Bij erge pijn kan er ook een injectie intramusculair (in de spier) worden gegeven. Dit is even onprettig, maar helpt al snel tegen de pijn.
Pijn op schaal
Pijn wordt veroorzaakt doordat cellen in het beschadigde weefsel hormoonachtige stoffen aanmaken die de zenuwuiteinden (pijnreceptoren/ nociceptoren) prikkelen. Door deze prikkels ontstaat een elektrisch signaal dat via de zenuwen en het ruggenmerg naar onze hersenen wordt gestuurd en wordt vertaald naar pijn. De verpleegkundige komt regelmatig langs om te vragen hoe hoog de pijn is (pijnmeting), dit kun je dan aangeven op een schaal van 0 (laag) tot 10 (hoog). Dit is de VAS score, wat Visueel Analoge Schaal betekent. Wees eerlijk, want de pijn kan op verschillende manieren worden bestreden. Vaak met een combinatie aan middelen.
Goede pijnbestrijding
In het verleden was het de gewoonte om alleen de pijn te stillen als het ondraaglijk werd. Inmiddels heeft onderzoek uitgewezen dat je bij langdurige pijn beter een tijdje continu pijnstillers kunt gebruiken om te voorkomen dat het erger wordt. Een goede pijnbestrijding leidt tot een sneller herstel. Meestal is de pijn direct na de operatie het hevigst en neemt geleidelijk af. Het streven van de artsen en verpleegkundige is dat je 72 uur na de operatie een pijncijfer hebt van minder dan 4. Nu is het lastige natuurlijk van pijn wel, dat het een subjectief begrip is, pijn is een persoonlijke ervaring. De hoogte van de pijndrempel is voor iedereen verschillend en ieder mens ervaart pijn dan ook op een andere manier.
Zuurstof en maagsonde
Naast je infuus of de pijnpomp kan er als je wakker wordt een slangetje in je neus zitten voor de zuurstof. Zoals al eerder besproken kun je ook wakker worden met een slangetje dat via de neus en de slokdarm naar de maag gaat (maagsonde). De maagsonde zorgt ervoor dat de maagsappen via het slangetje naar een opvangzak kunnen lopen. Vooral in het begin kan dit prettig zijn omdat de darmen dan nog stil liggen en je anders kans hebt om over te moeten geven. Het is even wennen zo'n slangetje van neus naar maag, en soms ook onprettig, maar gelukkig mag de maagsonde doorgaans snel weer worden verwijderd. Wanneer na een tijdje afklemmen van de maagsonde er nog maar weinig vocht uitkomt, kan deze eruit gehaald worden. Bij de meeste niet gecompliceerde darmoperaties wordt tegenwoordig de maagsonde verwijderd vlak voor je wakker wordt uit de narcose.
Soms, bij een forse ondervoeding of wanneer patiënten moeilijk zelf kunnen eten, wordt via een klein slangetje door je neus sondevoeding gegeven. Lees hier meer over dat onderwerp.
Blaaskatheter
Als er een darmstoma bij je is aangelegd kun je wakker worden met een blaaskatheter (verblijfskatheter). Dit is een soepel buisje dat langs de natuurlijke urineweg tot in de blaas wordt geschoven. De urine kan zo vanzelf weglopen en wordt opgevangen in een zak die aan je bed hangt. Als gevolg van de narcose kan het namelijk nogal eens zijn dat je een korte tijd niet uit jezelf kunt plassen. Ook kunnen ze zo je vochthuishouding na de operatie in de gaten houden en hoef je niet meteen op die koude bedpo te gaan zitten. Je voelt zo'n katheter overigens niet zitten. Bij sommige kleine operaties kan deze al onmiddellijk verwijderd worden en bij de wat grotere operaties na een paar dagen.
Andere toeters en bellen
Op de operatiedag zelf en de eerste dagen erna worden regelmatig al je lichamelijke functies gecontroleerd, de "controles" door de verpleging. Je temperatuur, hartslag, bloeddruk en zuurstof in het bloed. Zodra het beter met je gaat wordt dit langzaam minder.
Zoals we al eerder beschreven ligt het helemaal aan de soort operatie, het ziekenhuis, je conditie etc. met welke toeters en bellen je wakker wordt. Zo kun je bijvoorbeeld een slang (drain) in de buikwand hebben die zorgt voor het aflopen van wondvocht en bloed. Bespreek dit dus met je arts, op deze website staan slechts voorbeelden!
Lees de ervaringsverhalen van anderen met een operatie en de blog van Eliene die muziek mocht luisteren voor, tijdens en na de operatie, wat erg goed beviel!
