Als je een stoma hebt én een kinderwens, dan lijkt dat op het eerste gezicht misschien onmogelijk. Komt er niet teveel spanning op de stoma te staan door mijn groeiende buik? Kan de ontlasting of urine er dan nog wel uit? Zal de bevalling extra moeilijk zijn en kan het überhaupt wel een natuurlijke bevalling worden? Vroeger kreeg je het advies van je arts om niet zwanger te worden in combinatie met een stoma. Gelukkig denken we hier tegenwoordig anders over. Natuurlijk zul je obstakels tegenkomen, maar daar zijn vaak oplossingen voor te vinden.
Je conditie
Als je in een redelijke conditie bent kun je gerust zwanger worden, zeker als de onderliggende oorzaak voor het krijgen van je stoma is weggenomen. Als die onderliggende oorzaak er nog is of onder controle wordt gehouden, moet hiermee rekening worden gehouden. Houd er rekening mee dat er bij iedere operatie verklevingen ontstaan. Dit kan een verminderde vruchtbaarheid tot gevolg hebben. Er kan littekenweefsel rondom de eierstokken en eileiders ontstaan, waardoor de eileider het eitje niet kan oppikken en er geen bevruchting plaatsvindt.
Preconceptie-consult
Als je een kinderwens hebt is het raadzaam te overleggen met je arts, stomaverpleegkundige of gynaecoloog tijdens een preconceptie-consult (voorlichting vóór de zwangerschap). Hierbij kun je van alles bespreken; de medicijnen die je slikt, erfelijkheidsrisico's, de operaties die je hebt gehad, of je er fysiek in staat toe bent etc. Hiermee kan tijdens de zwangerschap en bevalling rekening worden gehouden.
Rust na operatie
Er kan worden besloten dat een zwangerschap niet verstandig is. De meeste artsen adviseren om na een operatie 1 à 2 jaar te wachten met zwanger worden zodat het lichaam tot rust kan komen. Het eerste halfjaar na een operatieve ingreep op de darmen kun je verminderd vruchtbaar zijn.
Bij mensen met een stoma komen de zwangerschapsduur, het geboortegewicht en de conditie van de baby overeen met het landelijke gemiddelde. De kans op een miskraam of vroeggeboorte is niet hoger dan bij mensen die geen stoma hebben.
Inflammatoire darmziekten
Een arts zal een zwangerschap in een actieve fase van bijvoorbeeld inflammatoire darmziekten (Colitis ulcerosa of Crohn) meestal dringend afraden. De situatie op het moment van de bevruchting bepaalt voor een groot deel het verloop van de ziekte tijdens de zwangerschap. Bevindt de ziekte zich in een rustige darmontsteking (remissie) op het moment van de bevruchting, dan blijft dit vaak ook zo tijdens de verdere zwangerschap of zelfs tot de maanden erna. Is er op dat moment een opvlamming, dan blijven de klachten ook vaak tijdens de zwangerschap of worden zelfs erger, wat ook risico’s met zich meebrengt.
Medicatie
Bij mensen met colitis ulcerosa is er een kans van 50% dat de aanvallen (ontstekingsreacties en krampen) toenemen, bij mensen met de ziekte van Crohn is dat 25%. De aanvallen kunnen prima worden bestreden met de gangbare medicijnen, die middelen leveren geen gevaar op voor de ongeboren vrucht. Behalve methotrexaat, zelfs tijdens de bevruchting is dit niet toegestaan (dit geldt voor vrouwen en voor mannen!). En zo is er meer medicatie wat tijdens een zwangerschap niet verstandig is, vraag dit aan je arts of bespreek dit tijdens het preconceptie-consult.
Erfelijkheid
Een actieve fase van Crohn of colitis tijdens de zwangerschap geeft een verhoogd risico op een vroeggeboorte en een lager geboortegewicht. Bij de man kunnen medicijnen van invloed zijn op het sperma. Heeft één van de ouders de ziekte van Crohn, dan heeft het kind het risico van ongeveer 10% om dit ook te krijgen. Bij colitis ulcerosa ligt het risico wat lager; 5%. Als beide ouders de ziekte hebben is het risico uiteraard hoger. Er zijn nog meer oorzaken van een stoma die erfelijk zijn, zoals bijvoorbeeld FAP en HNPCC.
Lees de ervaringen van stomadragers en hun zwangerschap (met foto's!)
